Anadolu halkına, köylüsüne ne kazandırmıştı bunca fetihler istilâlar “hanedan” gururu, şan şeref tutkuları dışında, hayatı sevinç ve istekle karşılamak için ne yol göstermişlerdi uluslarına?

Denemeler, diğer yazı türlerine göre daha serbest bir yapıya sahiptir. Yazar, konuyu serbestçe işleyebilir, konular arasında gezinebilir ve dilini özgürce kullanabilir.

İnsan medeniyetine başlayan, çekici ve testereyi tutan ilk eldir. Dağda, çölde ve ormanda hayvan olarak kalan yaratıkların tamamı baş parmaklarım kullanamadıkları için şehirler kuramamış, evler inşa edememiş ve neticede bir medeniyet kurmayı başaramamıştır.

Denemeler genel olarak bir amaca hizmet etmez. Yani bir sonuca varma zorunluluğu yoktur. Düşündürücü, öğretici ya da inandırıcı olması gerekmez. Deneme çeşitleri ise;

Tarihimizde ilk defa gerçekten halka yönelmiş, köylüsüyle elele kurtuluşunun, mutluluğunun destanını yazmış bir devlet adamımızın dünyaya seslenişiydi bu.

Tartışmacı bir yaklaşım benimser: Deneme, okuyucuyu düşünmeye, sorgulamaya ve tartışmaya yönlendirmeyi amaçlar.

World wide web sitesinin düzgün çalışması için kesinlikle gerekli olan çerezlerdir. Bu çerezler, Website sitesinin temel işlevlerini ve güvenlik özelliklerini anonim olarak sağlar. KAYDET & ONAYLA

16.yüzyılın sonlarında deneme, özellikle edebiyat ve sanat konularında eleştiri ağırlıklı bir nitelik kazanmaya başlar. R.

Bana yaptıklarımdan değil yapacaklarımdan söz edin” derken, devrimlerin tam olmadığını anlatmak istiyordu. Biliyordu ki devrimleri yetersizdi. Ama bu yetersizliklerin yine devrimlerle giderileceğini, devrimlerin yine devrimlerle ayakta kalabileceğini de biliyordu. Onun için de Atatürk, devrimlerini ulusun en dinç, en dinamik bölüğüne, gençliğe emanet etmişti.

İnsanın, olanak varsa karısı, çocuğu, parası ve hele sağlığı olmalı, ama mutluluğunu yalnız bunlara bağlamamalı. Kendimize dükkanın arkasında, yalnız bizim için bağımsız bir köşe ayırıp orada gerçek özgürlüğümüzü, kendi sultanlığımızı kurmalıyız. Orada, deneme yabancı hiçbir konuğa yer vermeksizin kendi kendimizle her gün başbaşa verip dertleşmeliyiz; karımız, çocuğumuz, servetimiz, adamlarımız yokmuş gibi konuşup gülmeliyiz.

Deneme, yazarın özgün düşüncelerini ve bakış açısını yansıtmalıdır. Yazar, klişe veya yıpranmış fikirlerden kaçınmalıdır.

Ararken diyelim söz arasında pres, petrolle celi dergilerde söyleşiler, günce gibi eserleri var.

Deneme, yazarın düşüncelerini, fikirlerini, deneyimlerini, gözlemlerini ve hayal gücünü yazılı bir biçimde okuyucuya aktardığı kısa yazılardır. Bu yazılar genellikle edebi bir tür olarak kabul edilir ve kişisel bir bakış açısı içerir.

Söylev sanatı, insanı söyleyeceğinden uzaklaştırıp kendi yoluna çeker. Gösteriş için herkesten başka türlü giyinmek, gülünç kılıklara girmek nasıl pısırıklık, korkaklıksa, konuşmada bilinmedik kelimeler, duyulmadık tümceler aramak da bir medreseli çocuk çabasıdır. Ah, keşke Paris’in zerzevat çarşısında kullanılan kelimelerle konuşabilsem!